Szopki krakowskie 2016 Kraków nativity scenes 2016
Jeśli odwiedzicie Kraków w okresie świąt Bożego Narodzenia i zapytacie mieszkańców o jego atrakcje, jedną z prawdopodobnych odpowiedzi będzie „Wystawa szopek krakowskich w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa.” „Szopki? Jak to szopki? Jak można z tego zrobić wystawę?” zdziwicie się pewnie. A jednak się da.
Szopki powstawały w Krakowie już od wieków, ale największy ich – to znaczy ich formy – rozwój zaczął się w połowie XIX wieku. Twórcy wzorowali się, i nadal to robią, na staro krakowskiej architekturze: Sukiennicach, Zamku Królewskim i Katedrze Wawelskiej, kościele Mariackim… Są one zawsze bogato zdobione i kolorowe; współczesne często mają elementy ruchome. Pierwsza szopka tego rodzaju przypisywana jest Michałowi i Leonowi Ezenekierom.
Pierwsze szopki krakowskie, tak jak i w innych regionach, powstały w celu wystawiania jasełek w formie przedstawień kukiełkowych i do tego były przystosowane. Twórcy wychodzili z nimi na Rynek Główny, czekając tam na oferty bogatych mieszczan, którzy chcieliby zaprosić ich do swoich domów – tylko niektóre rodziny posiadały w tamtych czasach własne szopki i mogły organizować jasełka dla domowników; inne musiały korzystać z usług takich właśnie majstrów, a jeszcze częściej czeladników. Im bardziej kolorowa i ozdobna była dana szopka, tym większa szansa na zwrócenie na siebie uwagi bogacza, który sypał groszem za możliwość obejrzenia jasełek bez konieczności kupowania własnej szopki. Jednak majstrowie tworzyli również szopki mniejszego rozmiaru, które wystawiali na sprzedaż; można je było ustawić pod choinką lub podarować dzieciom jako prezent świąteczny.
Od 1937 roku, z przerwą jedynie w okresie II wojny światowej, co roku organizowany jest konkurs na najpiękniejszą szopkę krakowską. Po każdym z nich w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa organizowana jest wystawa nagrodzonych prac. Dzieła te tworzone są przez pojedyncze osoby, ale również przez całe rodziny czy grupy z najróżniejszych organizacji. Zdarza się, że „stali bywalcy” tegoż konkursu nie biorą w nim udziału co roku, lecz na przykład co 2 lata – po to, aby ich szopka była naprawdę piękna i dopracowana. W tym roku moją uwagę przykuła maleńka szopka umieszczona w pudełku od zapałek, a w poprzednim – jeszcze mniejsza, osadzona w łupinie orzecha włoskiego. Obie są uwiecznione na zdjęciach w odpowiednich galeriach w zakładce „Moje zdjęcia” („Szopki krakowskie” z odnośną datą). Jednak oprócz tak małych budowli można również zobaczyć szopki tak duże, że musiałam nieznacznie zadrzeć głowę, aby przyjrzeć się ich górnej części. Wszystkie one zrobiły na mnie niesamowite wrażenie. Jeśli więc chcecie odwiedzić Kraków w okresie świątecznym, wystawa ta z pewnością powinna znaleźć się na waszej liście rzeczy, które koniecznie musicie zobaczyć.
If you visit Kraków during the Christmas and ask the residents about the attractions, one of the likely responses will be „Kraków nativity scenes exhibition in the Historical Museum of Kraków.” „Nativity scenes? What do you mean, nativity scenes? How can you make an exhibition of these?” you might be surprised. But you can.
Nativity scenes have been created in Kraków for centuries, but their greatest development – that is, of their form – began in the mid-nineteenth century. The creators modeled them, and still do, on the old architecture of Kraków: Cloth Hall, Wawel Castle and Cathedral, St. Mary’s Church… They are always richly decorated and colorful; today they often have moving parts. The first nativity scene of this type is assigned to Michał and Leon Ezenekier.
The first nativity scenes in Kraków, as well as in other regions, were made to show the nativity scene in the form of puppet shows and that’s what they were adapted to. The creators went with them to the Market Square, waiting there for the offers of rich citizens who would like to invite them to their houses – only some families had their own nativity scenes at the time and could organize the nativity scene shows for the household; others had to use the services of just such masters, and even more often journeyman. The more colorful and decorative nativity scene was given, the greater the chance to draw attention of a rich man, who poured pennies for the opportunity to see nativity scenes shows without having to buy their own nativity scene. However, the foremen also created a smaller size nativity scenes, which were for sale; they could be set up under the Christmas tree or given as a Christmas gift for children.
Since 1937, with a break only during World War II, every year, a competition for the most beautiful Kraków nativity scene is organised. After each of them, an exhibition of the awarded works is organised in the Historical Museum of Kraków. These works are created by individuals, but also by whole families or groups from various organizations. It happens that the „regulars” of that competition do not take part in it every year, but, for example, every 2 years – so that their nativity scene is really beautiful and refined. This year, my eye was caught by a tiny nativity scene placed in a matchbox, and in the previous one – by an even smaller one, embedded in the shell of a walnut. Both are immortalized in the pictures in the appropriate galleries in the tab „My photos” ( „Kraków nativity scenes” with the relevant date). However, apart from such small structures, you can also see the nativity scenes so big that I had to lift up my head slightly to look at their upper part. They all made a big impression on me. So if you want to visit Kraków during the winter holiday season, this exhibition should certainly be on your list of things that you absolutely have to see.
Stronę odwiedziło:
